Σύλλογος των εν Λευκάδι μη Λευκαδιτών (συγγενών όμως Λευκαδιτών): Αλέκος τέλος!

Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

Αλέκος τέλος!

Κυριακή, Ιουνίου 21, 2009 |

Αναρτήθηκε από Ξενοτ'κός |

Επεξεργασία ανάρτησης

γράφει … ο πλιτσ’κούλιας των Σκάρων

Ο Σύλλογός μας εδώ και καιρό είχε προειδοποιήσει ότι το χωριό Αλέξανδρος δεν υπάρχει, αλλά κανείς δεν έδινε σημασία. Όλοι νόμιζαν ότι πρόκειται για άλλη μια ξενοτ’κή φάρσα. Ήρθε όμως το παρακάτω δημοσίευμα του κ. Φίλιππου Κολυβά να ανατρέψει ό,τι ξέραμε μέχρι σήμερα.

«Εσση. 5 Σεπτεμβρίου 2008. Παρ’ όλη την εκτίμηση που θρέφω στους Π.Σ., Γ.Μ., Θ.Δ. και λοιπούς Μαυροϊννάτες, το είπα, το λέω και θα το επαναλαμβάνω συνεχώς: Δεν υπάρχει χωριό με το όνομα Αλέξανδρος στη Λευκάδα, όπως δεν υπάρχει και χωριό Κολλυβάτα. Παρότι το αναφέρουν οι χάρτες και οι τουριστικοί οδηγοί δεν υπάρχει! Υπήρξε η πρώην κοινότητα Αλεξάνδρου, υπάρχει σήμερα το Δημοτικό Διαμέρισμα Αλεξάνδρου του καποδιστριακού Δήμου Λευκάδας με τους οικισμούς του: Μαυρογιαννάτα, Κολυβάτα, Κοκλάτα (Κιάφα) και Νικιάνα. Xωριό όμως μ’ αυτή την ονομασία δεν υπάρχει. Έγινε κάποτε το λάθος και σήμερα αναπαράγεται απ’ όλους. Σιγά τώρα μην καθίσουμε να το ψάξουμε! Έτσι το είδαμε, άρα έτσι θα ‘ναι. Και δεν είναι φυσικά η πρώτη φορά που αναπαράγονται λάθη. Ενίοτε και εσκεμμένα.

Κάποτε -νομίζω την εποχή της επτάχρονης δικτατορίας- έγινε και δω, όπως με τα δύο λάμδα του χωριού Κολυβάτα, το λάθος με τις νέες οδικές πινακίδες που τοποθετήθηκαν τότε. Στην είσοδο του χωριού Μαυρογιαννάτα τοποθετήθηκε μια που έφερε την ονομασία Αλέξανδρος, ονομασία που χαρακτήριζε όχι τι είμαστε, αλλά τι θα θέλαμε να γίνουμε. Αφαιρέθηκε φυσικά η παλιά πινακίδα που υπήρχε εκεί -την θυμάμαι προσωπικά- με το όνομα Μαυρογιαννάτα. Δεν υπήρξε αντίδραση. Έγινε λοιπόν το λάθος και έκτοτε συνεχίζει να γίνεται. Έλα μωρέ και τι έγινε, λεν κάποιοι που είτε εσκεμμένα είτε αθέλητα, αναπαράγουν την όλη ιστορία.

Τι θυμάμαι τώρα πάλι. Όταν έδινα εξετάσεις στη Γερμανία, για την απόκτηση του διπλώματος του μεταφραστή-διερμηνέα με ρώτησαν οι εξεταστές πού γεννήθηκα. «Στα Κολυβάτα Λευκάδας», τους απάντησα. Το ίδιο λέω και στον καθένα που με ρωτάει. Και ας μπερδεύουν σήμερα κάποιοι το όνομα με τον ομώνυμο οικισμό που φημολογείται ότι βρίσκεται στα νότια του νησιού της Λευκάδας, στην περιοχή της Βασιλικής. «Ναι, αλλά εδώ γράφει Alexadros» μου είπαν, γιατί έτσι το ‘χα γράψει στη βιασύνη μου αντί του σωστού που ήταν Alexandros. Άντε τώρα να εξηγείς στους ανθρώπους και ήταν και γερμανοί!

Ήμουν πρόσφατα στην πλατεία του χωριού μου, στα Κολυβάτα που είναι αδιέξοδο, που ο δρόμος τελειώνει εκεί, και σταματάνε κάποιοι ξένοι τουρίστες που ήθελαν να παν στον Αλέξανδρο. Άντε πάλι να τους εξηγείς, ότι χωριό μ’ αυτό το όνομα δεν υπάρχει, αλλά τελικά τους υπέδειξα το δρόμο για τον Αλέξανδρό τους, για τα Μαυρογιαννάτα δηλαδή. Είπα όμως αν μου συμβεί άλλη φορά θα τους στείλω στον κατήφορο, για την κολυβιάτικη βρύση και ας πάνε να τον βρουν.

Ας δούμε όμως τι γράφει ένας καθαρόαιμος Μαυροϊννάτης, ο φιλόλογος-ιστορικός Σπύρος Π. Σούνδιας στο βιβλιαράκι του «Παναγιά της Γύρας», ο οποίος έχει εκδώσει με δικά του έξοδα συνολικά τέσσερα βιβλία: “Αλέξανδρος είναι κυρίως το όνομα της κοινότητας, που αποτελούνταν από τρεις μαχαλάδες Μαυρογιαννάτα, Κολυβάτα, Κοκλάτα (Κιάφα). Αργότερα προστέθηκε και ο μαχαλάς της Νικιάνας που ήταν διεσπαρμένη από τον Επίσκοπο ως πέρα στου Πασά τη Βρύση.[...] Αργότερα (μετά το 1960) η Νικιάνα αναπτύχθηκε πολύ, αφού κατέφυγαν σ’ αυτή οι πληθυσμοί των τριών μαχαλάδων, επειδή ο τουρισμός που αναπτύχθηκε υπόσχονταν πολλά. Η προσωνυμία Αλέξανδρος, που την κέκτηται η κοινότητα από παλιούς χρόνους, αποδίδονταν στο μεγαλύτερο μαχαλά της κοινότητας (σημ.: στα Μαυρογιαννάτα δηλαδή), που ήταν η έδρα με τον κοινοτάρχη, το γραφείο της, το δημοτικό σχολείο, τα τοπικά συνέδρια, τις κοινοτικές εκδηλώσεις, τις κυριότερες διαβάσεις κ.ά. Και φαίνεται πως ο πιο μεγάλος μαχαλάς από το 1400 και ύστερα ήταν αυτός που καθιερώθηκε και το όνομα Αλέξανδρος, χωρίς να έχει εκλείψει και η ονομασία Μαυρογιαννάτα”.

Δεν πιστεύω να έγινε αυτό τόσο παλιά όπως αναφέρει ο συγγραφέας. Δεν είναι τυχαίο που το Δημοτικό Σχολείο που φτιάχτηκε το 1912, καθώς και το κοινοτικό κατάστημα αργότερα, δεν βρίσκονται, όπως σ’ όλα τα χωριά της Λευκάδας, μέσα στο χωριό Μαυρογιαννάτα, αλλά κάπου μεταξύ των δύο μαχαλάδων Κολυβάτα και Μαυρογιαννάτα. Είναι γεγονός ότι μεταπολεμικά οι περισσότεροι κοινοτάρχες που εκλέγονταν ήταν από τα Μαυρογιαννάτα γιατί ο μαχαλάς αυτός είχε και τους περισσότερους κατοίκους. Μόνο στις δημοτικές εκλογές του 1960 εκλέχτηκε ως κοινοτάρχης ο Ξενοφώντας Βρεττός, που ήταν από τα Κολυβάτα. Η έδρα εξάλλου του γραμματέα της κοινότητας ήταν στα Κολυβάτα. Προπολεμικά επίσης πολλοί κοινοτάρχες ήταν Κολυβιάτες.

Είμαι της άποψης ότι όπου αναφέρεται η ονομασία Αλέξανδρος, αναφέρεται συνολικά στην κοινότητα ή στην περιοχή της κοινότητας και όχι σε κάποιο μαχαλά της. Όταν όμως κρίνεται αναγκαίο γίνεται διαχωρισμός μεταξύ των μαχαλάδων της, και δη των κυριοτέρων, που ήταν παλιότερα τα Μαυρογιαννάτα και τα Κολυβάτα. Όπως σ’ αυτό το δημοσιευμένο άρθρο του Σπύρου Σούνδια, που αφορά στην περιοδεία του Μακράκη στη Λευκάδα το έτος 1886. Ο συνονόματός μου παπά Φίλιππος Κολυβάς που κρέμασαν οι Άγγλοι μαζί με τρεις άλλους, ως πρωταίτιους της Εξέγερσης των Χωρικών το 1819, ήταν Αλεξανδρίτης και έτσι αναφέρεται σε ιστορικά συγγράμματα. Καταγόταν δηλαδή από την κοινότητα Αλεξάνδρου και έτσι αναφέρεται, παρότι ήταν Κολυβιάτης. Υπάρχουν φυσικά και πολλά άλλα τέτοια παραδείγματα. Η εσφαλμένη ταύτιση του ονόματος της κοινότητας με αυτό του μεγαλύτερου μαχαλά της έγινε, όπως ανέφερα πιο πάνω, πολύ μεταγενέστερα, κατά τη διάρκεια της επτάχρονης δικτατορίας. Ένα λάθος που διαιωνίζεται δυστυχώς μέχρι σήμερα. Που δεν θα ‘θελα όμως να βοηθήσω, τουλάχιστον από την πλευρά μου, στη περαιτέρω διαιώνιση του.»

Κατόπιν των ανωτέρω, ο Σύλλογός μας και η διεύθυνση του ιστοχώρου καλούν αναγνώστες και μέλη να διαγράψουν απ’ τη μνήμη τους τη λέξη Αλέξανδρος. Αλέκος τέλος! (Τώρα έχει μόνο σκέτο από γιουβέτσι.)